W dniu 22 stycznia o godz. 15.00 pod krzyżem powstańczym spotkali się członkowie Towarzystwa Miłośników Wiśnicza oraz przedstawiciele jednostek samorządowych na czele z przewodniczącym Rady Miejskiej, aby oddać hołd powstańcom.
Z pamiętników Stanisławy Serafińskiej dowiadujemy się, że krzyż powstańczy, znajdujący się naprzeciw cmentarza w Nowym Wiśniczu został postawiony w 1861 roku, po nabożeństwie w Kościele Parafialnym za Polaków poległych w zaborze rosyjskim podczas manifestacji
patriotycznych. Tradycyjnie przyjmuje się, że spod tego krzyża w 1863 roku odeszli do powstania ochotnicy z Wiśnicza i okolicznych wiosek, żegnani i błogosławieni przez bliskich. Od tego zdarzenia krzyż otoczony był szczególną pamięcią i co roku w rocznicę Powstania Styczniowego dzieci i młodzież wraz z nauczycielami oraz dorośli mieszkańcy Wiśnicza spotykali się pod krzyżem, aby oddać hołd bohaterom Powstania Styczniowego.
Według relacji najstarszych mieszkańców Wiśnicza, a także śp. Jacentego Chodura, wynika, że krzyż przetrwał zabory, I wojnę światową, okres międzywojenny, II wojnę światową, niestety w 1963 roku został usunięty, a w miejscu krzyża pojawił się cokół z figurą Chrystusa Frasobliwego. Z pomnika postawionego w miejscu krzyża, Wiśniczanie nie byli zadowoleni, gdyż po niedługim czasie figura Chrystusa została rozbita. Wykonano nową figurę, którą również zniszczono. Taki stan sporządzania nowych i tłuczenia figur utrzymywał się do roku 1980. Mieszkańcy Wiśnicza na zebraniach Towarzystwa Miłośników Wiśnicza domagali się przywrócenia pamiątkowego,
powstańczego krzyża.
Stowarzyszenie Bochniaków i Miłośników Ziemi Bocheńskiej i jego oddział Towarzystwo Miłośników Wiśnicza w 1980 roku podjęło uchwałę o postawieniu krzyża w miejscu pomnika. Uchwałę zobowiązał się wykonać ówczesny prezes Towarzystwa Miłośników Wiśnicza Jacenty Chodur. W dniu 30 października 1980 roku krzyż powstańczy powrócił na pierwotne miejsce. Od tego momentu Towarzystwo Miłośników Wiśnicza czuło się spadkobiercą tamtych wydarzeń.
Pod koniec 2022 roku z inicjatywy prezesa Towarzystwa Miłośników Wiśnicza Klaudii Jonak-Rojek postanowiono poddać krzyż renowacji. Dzięki społecznemu zaangażowaniu Panów: stolarza Grzegorza Kośmidra, wiceprezesa TMW Michała Irzykowskiego, członka TMW Andrzeja
Rojka udało się odczyścić stare zniszczone powłoki farby oraz uzupełnić ubytki, wykonać okucia zabezpieczające drewno, a następnie umieścić krzyż na pierwotnym miejscu. Montażu krzyża dokonali wyżej wymienieni Panowie, a także pracownicy Zakładu Usług Komunalnych.
Na uroczystości w dniu 22 stycznia krzyż został zaprezentowany zgromadzonym mieszkańcom. Po powitaniu przez prezes TMW, podziękowano wszystkim którzy społecznie dokonali renowacji krzyża, i tym sposobem oddali hołd bohaterom Powstania Styczniowego.
Następnie po złożeniu kwiatów i zniczy odbyła się kolejna część uroczystości. Uczestnicy spotkania udali się do Galerii „Fakt” mieszczącej się w piwnicach Ratusza Miejskiego na wykład Pani Janiny Kęsek pt. „Wiśniczanie w Powstaniu Styczniowym”. Pani Janina Kęsek jest historykiem i emerytowanym pracownikiem Muzeum im. Stanisława Fischera w Bochni. Przez wiele lat zajmowała się kwerendą
źródłową m.in. na temat Powstania Styczniowego, czego efektem jest publikacja- „Bochnia i obwód bocheński w latach 1863-1864 w 150. rocznicę Powstania Styczniowego”. Kolejnym punktem uroczystości było wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych pod kierunkiem Pana Stanisława Domańskiego, który obdarował uczestników wspólnego śpiewania okolicznościowymi śpiewnikami.
Renata Jonak
