8 grudnia 1861 roku w miejscowości Nowy Wiśnicz urodził się ks. Walenty Gadowski – syn organisty, duchowny katolicki, pedagogik, taternik, redaktor czasopism, działacz narodowy i turystyczny.
ks. Walenty Gadowski przyjął święcenia kapłańskie w 1884 roku i zaczął pracować jako wikary i szkolny katecheta. Był również wykładowcą katechetyki, metodyki i pedagogiki w seminarium nauczycielskim i duchownym w Tarnowie.
Organizował ruch katechetyczny oraz duszpasterstwo młodzieży, co wyraźnie zapisało się w historii. Jako honorowy członek Towarzystwa Tatrzańskiego, dziś wspominany jest głównie jako twórca i inicjator powstania najtrudniejszego szlaku turystycznego w polskiej części Tatr – Orlej Perci. Po raz pierwszy do Zakopanego Walenty Gadowski przyjechał w 1881 roku, ze względu na chorobę płuc polecono mu wyjazd w góry.
Wtedy pokochał góry i taternictwo. W kolejnych latach (od 1890 roku) przyjeżdżał do Zakopanego co roku. Przez czterdzieści następnych lat był organizatorem licznych wycieczek w Tatry zarówno turystycznych jak i taterniczych. Prowadził zbiórki na wyjazdy młodzieży tarnowskiej w Tatry i Pieniny. W 1901 roku w odpowiedzi na pomysł poety Franciszka Nowickiego dot. budowy Orlej Perci – ks. Walenty Gadowski podjął się tej inicjatywy. W latach 1903-1906 wytrasował szlak i pomagał go budować z pomocą funduszy własnych i Towarzystwa Tatrzańskiego. Część znaków powstała osobiście namalowana przez księdza. Jako taternik Gdowski działał zarówno w lecie, jak i zimą.
Pierwszy wszedł na Małą Buczynową Turnię (1900), Wielką Buczynową Turnię (1902) i Kozie Czuby (1904, razem z przewodnikami Klimkiem Bachledą i Jakubem Wawrytką starszym ), a także na Przełęcz Nowickiego (1902). Dokonał też nowych przejść w Basztach (1902), na Krywaniu (1903), Lodowym Szczycie (1908) itd. W zimie 1910 uskutecznił I wejście zim. Żlebem Kulczyńskiego na Kozi Wierch (z przew. Jakubem Wawrytką starszym) oraz od Morskiego Oka na Rysy (z tymże Wawrytką i Bolesławem Łazarskim).
Był autorem kilku książek i artykułów z zakresu pedagogiki, są to m.in.: „Wychowanie młodzieży i herbarcjanizm” oraz „Z Historii pedagogiki”. Popularność przyniósł mu także „Katechizm elementarny”. Pisał także w „Dwutygodniku Katechetycznym i Duszpasterskim”, „Biesiady Literackiej”, „Pamiętnika Towarzystwa Tatrzańskiego”, „Głosu Narodu” oraz „Ilustrowanego Kuriera Codziennego”. Jego dar literacji zaowocował równiez takimi książkami jak „Wspomnienia z Tatr” (1934 rok), a także „Przewodnik po Pieninach” (1928 rok).
Ksiądz Gadowski zmarł 14 maja 1956 roku w Bochni i tam został pochowany. W 1986 roku miasto upamiętniło jego postać tablicą ufundowaną przez PTTK na domu, w którym mieszkał. Jednakże bardziej znana jest tablica, którą wmurowano w ścianę budynku stacji kolejki linowej na Kasprowym Wierchu.
Michał Irzykowski
